توکنومیک چیست؟ بررسی ارزش واقعی ارزهای دیجیتال!
فهرست مطالب
امروزه بیشتر از سی هزار تا ارز دیجیتال وجود دارد که هر کدام از آنها با ارائه پروژه مختلف برای بهبود اکوسیستم بلاکچین و ارز دیجیتال تلاس میکنند.
اما این سوال برای ما کاربران این حوزه پیش می آید که چگونه تشخیص دهیم که یک ارز دیجیتال واقعا ارزش سرمایه گذاری دارد یا خیر ؟ توکنومیک بخش بسیاری از این سوال را پاسخ می دهد. در این مقاله از سایت آکادمی آفل سعی داریم که توضیح دهیم توکنومیک چیست و چگونه میتواند بینشی از ارزش بالقوه یک ارز دیجیتال در آینده به ما بدهد.
توکنومیک چیست؟
واژه توکنومیک (Tokenomic) از دو کلمهEconomy و token تشکیل شده که به معنای اقتصاد توکنی است و آن را میتوان مجموع موارد یا ویژگی هایی دانست که بر روی ارزش اقتصادی توکن تأثیرگذار هستند. به طور کل همان طور که از نام توکنومیک مشخص است به اقتصاد (ارزش واقعی) توکن مربوط میشود.
کسی که برای اولین بار حرف اقتصاد توکنی را به میان آورد شخصی به نام بوروس فردریک اسکینر بود. شاید عجیب باشد؛ اما اسکینر یک روانشناس در دانشگاه هاروارد بود و این ایده را در سال ۱۹۷۲ مطرح کرد که با گذشت زمان محبوبیت زیادی به دست آورد. از آن زمان تا به امروز که اقتصاد توکنی با تغییرات و گستردگی زیادی به دست ما رسیده است، ارگان های مهمی از آن برای بررسی های اقتصادی خود استفاده میکنند.
توکنومیک یا توکنومیکس، موضوع درک ویژگی های عرضه و تقاضای ارزهای دیجیتال را پوشش میدهد. توکنومیک را میتوان یک راهنما برای درک ارزش فعلی و آینده یک ارز دیجیتال مورد بررسی قرار داد. بسیاری از افراد برای پی بردن به ارزشمند بودن سرمایه گذاری روی یک ارز دیجیتال، به تحلیل تکنیکال آن ارز میپردازند. اما تحلیل تکنیکال صرفا میتواند از روی قیمت به تعیین ارزش بپردازد. در حالی که در فرآیند توکنومیک، باید چندین فاکتور مختلف در مورد یک ارز دیجیتال مورد بررسی قرار بگیرند تا ارزش یک رمزارز مشخص شود!
انواع توکن ها
انواع مختلفی از توکن ها وجود دارند که اهداف مختلفی را دنبال میکنند. بیایید به برخی از رایج ترین انواع آن نگاهی بیندازیم:
توکن های اوراق بهادار
توکن های اوراق بهادار، نمایشی از اوراق بهادار واقعی هستند که رابطه قراردادی سرمایه گذار با یک سازمان، معمولا به عنوان سهامدار یا بستانکار را شکل میدهند.
هر جا که یک توکن اوراق بهادار یک دارایی واقعی را نشان میدهد، ارزش توکن اوراق بهادار مستقیما به ارزش دارایی دنیای واقعی وابسته است. به عنوان مثال، اگر یک توکن اوراق بهادار نشان دهنده قیمت زمینی به ارزش نیم میلیون دلار باشد، آن توکن نیم میلیون دلار ارزش گذاری میشود و میتوان آن را به آن مقدار یا قیمت رایج بازار فروخت.
توکن های کاربردی
توکن های کاربردی برای دسترسی به خدمات برنامه های خاص در اکوسیستم بلاکچین استفاده میشوند. یک مثال خوب از توکن کاربردی چین لینک (LINK) است، توکنی که به گره ها (نودها) برای اعتبارسنجی تراکنش ها و ایمن نگه داشتن داده ها و قراردادها پاداش میدهد.
توکن های پلتفرم
توکن های پلتفرم به کاربران امکان دسترسی به خدمات در پلتفرم های خاص را میدهند. یک مثال خوب ارز دیجیتال استورج (STORJ) است که به دارندگان امکان دسترسی به ذخیره سازی ابری غیرمتمرکز را میدهد. توکن های پلتفرم و توکن های کاربردی عملکردی کاملا یکسان دارند. تفاوت بین آنها در این است که توکن های پلتفرم فقط در پلتفرم هایی که برای آنها ساخته شده اند قابل استفاده هستند. برعکس، توکن های کاربردی معمولا انعطاف پذیرتر هستند و برای دسترسی به خدمات در سراسر پروتکل بلاکچینی که بر روی آن کار میکنند، استفاده میشوند.
توکن های حاکمیتی
توکن های حاکمیتی به کاربران پروتکل بلاکچین اجازه میدهند تا در مورد توسعه آینده آن رای بدهند. هر توکن حاکمیتی معمولا یک حق رای به دارنده خود اعطا میکند. این باعث ایجاد انگیزه در دارندگان توکن میشود تا تصمیمات مثبتی برای پروتکل بگیرند، زیرا در صورت موفقیت پروژه، بر ارزش توکن های آنها افزوده میشود.
توکن های دیگری مانند توکن های قابل تعویض و غیرقابل تعویض نیز وجود دارند، اما توکن ها به طور کلی در همین دسته بندی ها قرار میگیرند.
نقش توکن ها در توکنومیک
توکن ها نقشی حیاتی در توکنومیک بازی میکنند، چون آنها راه های اصلی دسترسی و تعامل کاربران با پروژه های کریپتو هستند. به این ترتیب، توکن ها بر ارزش شبکه های مرتبط با حداکثر معیارهای عرضه، نحوه توزیع آنها در شبکه، نحوه اضافه یا حذف آنها به بلاکچینی که روی آن اجرا میشوند و توانایی شان در حل مشکلات تأثیر میگذارند. پروژه ها از توکن های خود برای پیاده سازی توکنومیک های موفق استفاده میکنند. برخی از روش های استفاده از توکن ها در توکنومیک عبارتند از:
- ایردراپ (Airdrops): پاداشی برای کاربران اولیه و درگیر کردن آنها در پروژه کریپتو. ( ایردراپ چیست )
- ییلد فارمینگ/ استخراج نقدینگی (Liquidity mining/yield farming): به دارندگان توکن اجازه میدهد تا توکن های خود را برای دریافت پاداش قفل کنند، که باعث کاهش عرضه در گردش توکن ها میشود.
- توکن الوکیشین (Token allocations): پروژه ها میتوانند بخش هایی از توکن ها را به تیم اختصاص بدهند که نشان دهنده سهم مالکیت است و به تیم برای ادامه دادن انگیزه میدهد.
- توکن سوزی (Token burns): توکن ها را میتوان به طور کامل از بین برد و از گردش خارج کرد که این موضوع میتواند به رشد قیمت توکن در طول زمان کمک کند.
- استیکینگ (Staking): پروژه های کریپتو میتوانند به دارندگان توکن انگیزه بدهند که توکن های خود را برای مدت طولانی نگه دارند و به آنها اجازه میدهند برای کمک به تامین امنیت یک شبکه رمزنگاری، پاداش هایی دریافت کنند.
تمام این جنبه های توکنومیک برای ایجاد یک جریان انگیزشی برای افزایش پذیرش و تقاضا برای پروژه کریپتو و توکن آن به کار گرفته میشوند.
نمونه هایی از مدل های توکنومیک در دنیای واقعی
بیت کوین (Bitcoin)
بیت کوین ها توسط فرآیندی به نام ماینینگ ( ماینر چیست ) تولید میشوند که در آن افراد از رایانه ها برای تأیید تراکنش ها استفاده میکنند و در ازای آن با بیت کوین پاداش میگیرند. انتظار میرود تا سال 2140، بیت کوین به حداکثر حد مجاز عرضه خود یعنی 21 میلیون کوین برسد. تا آن زمان، پاداش کوین های جدیدی که استخراج میشوند، هر چهار سال یکبار پنجاه درصد کاهش می یابد. این به عنوان هاوینگ بیت کوین شناخته میشود، رویدادی که در الگوریتم استخراج بیت کوین برای ایجاد کمبود برنامه ریزی شده است. از این رو، با خرید و نگه داری کوین ها، قیمت بیت کوین بسیار افزایش پیدا میکند. این توکنومیک موفقیت چشمگیری داشته، زیرا در طول سال ها، قیمت بیت کوین به بالای 62000 دلار رسیده است.
اتریوم (Ethereum)
اتریوم طراحی توکنومیک پیچیده تری دارد که اخیرا تغییر کرده است و قصد دارد حتی در آینده نیز تغییر کند. برخلاف بیت کوین، بیشتر توکن های اتریوم در گردش از قبل استخراج شده بودند، به این معنی که توکن های اولیه در زمان راه اندازی بلاکچین اتریوم منتشر شدند. بقیه توکن هایی که در حال حاضر در گردش هستند توسط افرادی که از رایانه برای تأیید تراکنش ها و دریافت پاداش در شبکه اتریوم استفاده میکنند استخراج میشوند.
ماینرها به ازای هر بلوک استخراج شده 2 اتریوم و پاداش 1.75 اتریوم دیگر برای چیزی به نام بلاک آنکل (uncle block)، یعنی بلاکی که برای بلاکچین اصلی استخراج نشده و غیرمعتبر است، دریافت میکنند. با این حال، پاداش ها ثابت نیستند و مقدارشان کمتر شده، بنابراین ردیابی و محاسبه مقدار واقعی اتریوم صادر شده برای گردش پیچیده تر است.
دوج کوین (Dogecoin)
دوج کوین از نحوه انتشاری استفاده میکند که کاملا متفاوت از بیت کوین است. عرضه توکن آن اساسا نامحدود است و عرضه سکه در گردش دوج کوین تا سپتامبر 2021 به رقم خیره کننده 131.13 میلیارد رسیده بود.
برخی از پروژه ها قوانینی را ایجاد کرده اند که در آن توکن ها به کیف پولی منتقل میشوند که قابل بازیابی نیست، از این رو عرضه را به طور پیوسته کاهش میدهد و باعث افزایش کمبود آن میشود. اگر توکن به طور گسترده مورد پذیرش قرار گرفته باشد، کاهش عرضه آن باعث افزایش تقاضا برای آن میشود و در نتیجه قیمت ها را افزایش میدهد.
اهمیت توکنومیک برای سرمایه گذاران ارز دیجیتال
اهمیت توکنومیک برای هر کسی که به دنبال تجارت یا سرمایه گذاری در دارایی های کریپتو است بسیار بالاست. اگر در فضای وب 3 سرمایه گذاری میکنید، درک اصول اقتصادی که هر دارایی کریپتو را تنظیم میکند، به شما ایده خوبی در مورد ارزش آن میدهد و به شما کمک میکند تا تصمیمات آگاهانه بگیرید.
این میتواند شما را از ضررهای غیرضروری نجات دهد و شانس شما را برای سرمایه گذاری سودآور افزایش دهد. هرگز روی یک دارایی کریپتو سرمایه گذاری نکنید بدون این که ابتدا در مورد توکنومیک آن تحقیق و آن را به خوبی درک کنید.
سوالات متداول
آیا توکنومیک بر قیمت دارایی رمزنگاری تاثیر میگذارد؟
بله، این کار را میکند. ارزش رمزارزها به اثربخشی توکنومیک آنها گره خورده است. مشابه روشی که فعالیت های مالی بر قیمت سهام یک شرکت تأثیر میگذارد، توکنومیک نیز بر قیمت یک دارایی کریپتو تأثیر میگذارد.
چگونه توکنومیک یک پروژه ارز دیجیتال را بررسی کنیم؟
توکنومیک هر پروژه ارز دیجیتال معمولا در وایت پیپر حاوی عرضه، نرخ انتشار، تخصیص و توزیع آنها یافت میشود. با این حال، پروژه های کلاهبرداری اغلب در وایت پیپر خود اطلاعات نادرست وارد میکنند. از این رو، مهم است که خودتان روی پروتکل ها تحقیق کنید. همچنین میتوانید درباره نظرات دیگر متخصصان با تجربه در فضای کریپتو تحقیق کنید.
چه چیزی قیمت یک دارایی کریپتو را تعیین میکند؟
اساسا قیمت یک دارایی کریپتو بر اساس تقاضای معامله گران و سرمایه گذاران و عرضه موجود آن در بازار تعیین میشود. با این حال، برای ایجاد یک تقاضای قوی برای یک ارز دیجیتال یا توکن، عوامل متعددی اثرگذار هستند. عواملی مانند توکنومیک قوی، یک تیم قوی که طبق نقشه راه پیش میرود و تبلیغات مصنوعی ایجاد شده در رسانه های اجتماعی و مطبوعات بر قیمت یک ارز دیجیتال موثرند.
برای ارسال نظر لطفا ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید. صفحه ورود و ثبت نام